سینمای ایران پس از سال‌ها درجا زدن و کپی کاری از روایت، خوانش و فضاسازی‌های جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی و ابد و یک روز سعید روستایی که جریان قالب آثار جشنواره فجر را در این ۱۰ سال اخیر تحت تاثیر خود قرار داده بود امسال با جشنواره‌ای رو به رو هستیم که حداقل ۲ اثر توانسته سینمای ایران را از انجماد خوانش‌ها و فضاسازی‌های حاکم فراتر ببرد و سینمایی را به مخاطبش عرضه کند که با فرهنگ و ریشه‌اش ارتباط داشته و به قول سید مرتضی آوینی فیلم در سالن سینما و با تماشاگرش تمام خواهد شد.
روایت موقعیت
پیش‌تر در مورد ویژگی‌های اولین اثر مهم جشنواره امسال یعنی «بدون قرار قبلی» بهروز شعیبی نوشته بودم، اکنون دومین اثر مهم جشنواره چهلم یعنی «موقعیت مهدی» هادی حجازی‌فر را بررسی کوتاهی خواهم کرد.
«موقعیت مهدی» از «بدون قرار قبلی» فیلم مهم‌تری است زیرا فیلمساز با اثری بیوگرافی از یک چهره سرشناس در ژانر دفاع مقدس سر و کار دارد که به مراتب سختی کار را به جهت ارتباط عاطفی مخاطب با سوژه بیشتر خواهد کرد. حجاری‌فر با رعایت ساده‌گی در روایت و با به خدمت درآوردن همه اجزا در جهت این سادگی، مخاطب را به جزئیات لحظات و موقعیت‌های مهدی باکری نزدیک می‌کند و تجربه حس‌برانگیزی را برای مخاطبش در سالن سینما رقم می‌زند.
سکانس شهادت حمید باکری و کات به همسرش که درحال آماده کردن و بیرون بردن بچه‌های مریض از خانه است و صدای زنگ تلفن (گویی خبر شهادت را فریاد می‌زند) و چرخش دوربین در فضای خانه و در انتها موقعیت همسر شهید که در برف تنها دو بچه بیمار را با خود می‌برد، حجازی‌فر با سادگی تمام میزانسن موقعیت را برای همه شخصیت‌هایش به نمایش می‌گذارد. به سکانس بازگشت اتفاقی مهدی و دویدن زنش به پایین پله‌ها دقت کنید، موقعیت همسری منتظر که ثانیه به ثانیه حضور همسرش را غنیمت می‌شمرد و یا سکانس‌های مربوط به رفاقت دو نوجوان، حجازی‌فر موقعیت همه شخصیت‌های را در خدمت روایت موقعیت مهدی قرار داده است.
خوانش روایت فتح آوینی
اصلی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی «موقعیت مهدی» خوانشی است که نمونه داستانی خوانش سید مرتضی آوینی از جنگ است. آنهایی که بر روی آثار سید مرتضی آوینی کار کرده‌اند می‌دانند که خوانش سید مرتضی آوینی از جنگ، از زندگی شخصی شخصیت‌ها از روستا، شغل، پدر، مادر و… آغاز شده و آنقدر موقعیت شخصیت در زندگی عادی‌اش را در میان مستندهای روایت فتح تعریف می‌کند تا بگوید آن بسیجی نانوا فلان روستای غربی کشور که بود، چطور تصمیم گرفت و در جنگ حق علیه باطل چه کرد. سید مرتضی آوینی موقعیت آن بسیجی ساده و روستایی در سپاه حق علیه باطل را با همه جزییاتش روایت می‌کرد حال هادی حجازی‌فر همین خوانش را از زندگی شهید باکری به تصویر می‌کشد و موقعیت مهدی باکری در زندگی که جنگ هم به آن الصاق شده برای ما روایت می‌کند.
